Merhaba Gelişen Kariyerim okurları. Zaman zaman hepimizin aklına takılan düşünceler olabiliyor. Örneğin sınavdan aldığımız bir notu, arkadaşımızla aramızda olan bir kırgınlığı ya da iki gün sonra katılacağımız bir davette ne giyeceğimizi düşünebiliyoruz. Bu düşünceler kısa vadeli düşüncelerdir. Kafamızda bu düşünceleri ölçüp tartarız ve bir karara varırız fakat bazı düşünceler konusunda bir karara varamayabiliriz. Uzun vadede kafamızda bu düşünceler dolaşır durur ve öyle bir noktaya gelir ki artık hayatımız tamamen bu düşüncelerden ibaret olur. İşte bu duruma Aşırı Düşünme Hastalığı (Overthinking) denir. Şimdi hep birlikte bu hastalığı daha yakından inceleyelim.
İçindekiler
Overthinking Nedir?
Overthinking kendine odaklı dikkati içeren, kişinin olumsuz duygularını tekrarlayan ve pasif bir şekilde odaklanarak olumsuz ruh haliyle başa çıkma yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Yukarıda bahsettiğim gibi bazı düşünceler kısa vadelidir ve bizi harekete geçirir. Arkadaşımızla birbirimize kırılmışsak sorunu düşünüp çözüm üretiriz. Buradaki düşünme aktif düşünmedir. Overthinking ise pasif bir düşünme şeklidir. Kişi sadece düşünür ve hiçbir hareket göstermez. Geçmişte olan bir olayı düşünür veya gelecek için planlar yapar fakat bunlar genelde olumsuz düşüncelerden oluşur. Geçmişte yaşadıklarımızı çok fazla düşünüp pişmanlık duymak ya da geleceği çok fazla düşünmek bizleri üzüntüye, strese, mutsuzluğa ve korkuya iter.
Overthinking ve Psikoloji
Psikolojide overthinking ruh sağlığı problemi olarak yer almıyor fakat bazı psikolojik hastalıkların sonucu olarak veya o hastalığı tetikleyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin anksiyetede aşırı düşünme durumunun çok fazla olduğu yapılan araştırmalarla ispatlanmıştır. Aşırı düşünme ayrıca beraberinde panik bozukluğunu, fobileri, madde bağımlılığını da getirebiliyor. Aşırı düşünme insanı takıntılı bir kişiye dönüştürebiliyor ve bu durum da birçok psikolojik rahatsızlığa neden oluyor.
Overthinking Belirtileri
Her düşünmenin overthinking olmadığını söyledik. Bazı durumlar, üzerinde çözüm üretmek için düşünmemiz gereken durumlardır fakat bu düşünme süreci artık bizde endişeye neden oluyorsa veya bizi psikolojik açıdan çok fazla olumsuz etkiliyorsa durum biraz daha farklıdır. Şimdi de bu farklı durumun belirtilerine yani aşırı düşünme hastası olduğumuzu anlayacağımız belirtilere bakalım:
- Kafanızdaki düşüncelerden dolayı etrafınızda olan biten olayları takip edemiyorsanız,
- “Keşke böyle yapsaydım”, “bunu keşke söylemeseydim” veya “ya da bunu yapmasaydım” gibi düşünceler kafanızdan sürekli geçiyorsa,
- Kendinizle sık sık yüksek sesle konuşuyorsanız,
- Düşüncelerden dolayı uykuya dalmada sorun yaşıyorsanız,
- Endişe duyduğunuz olaylarla ilgili çözüm üretmek yerine sürekli nedenlerini sorguluyorsanız,
- İnsanların hoşunuza gitmeyen hareketlerini sürekli düşünüyorsanız,
- Yaşadığınız bazı anlara (korktuğunuz, utandığınız, üzüldüğünüz vs.) kafanızda geri dönüp o anları tekrar tekrar yaşıyorsanız,
- İnsanlarla konuştuğunuz şeyleri kafanızda farklı şekillerde tekrar kurguluyorsanız overthinking olabilirsiniz. Bu belirtiler çoğumuzda olabilir fakat en fazla bir veya iki tanesi vardır. Bu hastalık için bu belirtilerin neredeyse hepsini kişinin göstermesi gerekir.
Overthinking Çözüm Önerileri
Her psikolojik sorun gibi bu sorununda çözümleri var. Bu çözümlerden kısaca şöyle bahsedebiliriz:
- Kendinize yeni hobiler edinebilirsiniz. Özellikle pandemi döneminde kendimizle daha fazla baş başa kaldık . Bu rahatsızlık çoğu kişide daha fazla görülmeye başlandı. Evde yapacağınız küçük işlerle, yeni uğraşlarla düşüncelerinizden uzaklaşabilirsiniz.
- Geleceği kafanızda düşünmek yerine harekete geçip kariyeriniz için bir şeyler yapabilirsiniz. Çeşitli araştırmalar yapmak, kitap veya dergi okumak, alanında uzman kişilerin etkinliklerine katılmak size geleceğiniz hakkında birçok şey katacaktır. Zamanınızı iyi değerlendirmenize vesile olacaktır.
- Yeni arkadaşlar edinebilirsiniz. Farklı bir sosyal çevre sizi olumsuz düşüncelerinizden uzaklaştırabilir.
- Spora zaman ayırmak da bir diğer çözüm. Yapılan araştırmalarla sporun insanı hem fiziksel hem de psikolojik açıdan ne kadar olumlu yönde etkilediği ispatlanmıştır. Düzenli spor sizi olumsuz düşüncelerden kurtarmak konusunda iyi bir çözüm olacaktır.
Kendinizi bu rahatsızlıktan hiçbir şekilde kurtaramıyorsanız profesyonel destek almak en iyi çözüm olacaktır.
Overthinking ve Yaşam
Tüm bu yazdıklarımdan sonra düşünmeyi kötü bir eylem olarak algılayabilirsiniz. Tam aksine bir konu üzerinde düşünmek o konuyla ilgilendiğimizi gösterir. Burada düşünmeyi abartmamak temel konu. Her şeyin fazlasının zarar olduğu gibi düşünmenin de fazlası bize zarar verir. Geçmişi ve geleceği sürekli düşünerek anı yaşamayı kaçırmak telafi edilemez bir durumdur. Planlar yapmak hepimizin hayatında olan olağan bir durumdur. Bunu uzun zamana yaymak vaktimizi sadece ona harcamamıza neden olur. Emin olun bazen hayatın bizim için hazırladığı sürprizleri de görmeye ihtiyacımız var…
Referans; Live to Bloom, Gönüllü Psikolog
