Hepinize merhaba sevgili Gelişen Kariyerim okurları. Bu yazımızda sizlerle Endüstri 4.0‘den ve Endüstri 4.0’ın olumlu-olumsuz etkilerinden bahsedeceğiz. Günümüzde gittikçe merak etmeye başladığımız ‘Endüstri 4.0 Nedir?’ sorusunun cevabına geçmeden önce tarihte daha önce yaşanmış olan endüstriyel devirleri inceleyelim.
İçindekiler
Endüstriyel Devirler
İnsanlık tarihinde üretim var olduğundan beri endüstri ve endüstrinin alt kolları gelişim-değişim içerisindedir. Böylece pek çok endüstri ve üretim şekli sona ermiş bunu yanı sıra pek çoğu ortaya çıkmıştır. Başka bir deyişle üretimde köklü değişimler yaşanmıştır. Tarihte Endüstri 1.0, Endüstri 2.0, Endüstri 3.0 ve Endüstri 4.0 olarak adlandırılan 4 köklü devir vardır.
Endüstri 1.0
Birleşik Krallık Endüstri 1.0 devrinde el emeği üretimden makinelerin kullanıldığı üretime geçmiştir. Diğer bir deyişle kas gücünden mekanik güce geçilmiştir. Dolayısıyla günümüzde üretimde aktif rol oynayan çoğu makinenin çalışma prensibi Endüstri 1.0 döneminde kullanılan makinelerin çalışma mantığına dayanmasına neden olmuştur. Bu dönemin devrim olarak nitelendirilmesine Buharlı Makine icadı veya fabrika sistemi adı verilen yeni üretim sisteminin kurulması sebep olmuştur.
Endüstri 2.0
Endüstri 2.0’da elektrik kullanımının yaygınlaşmasıyla fabrikalarda seri üretim kapasitesi, hızı ve üretilen ürün çeşitliliği artmış, üretim maliyetleri ciddi oranda azalmıştır. Bundan dolayı bu dönem Elektrik Çağı/Teknolojik Devrim olarak da bilinmektedir. Henry Ford’un seri üretim bandı tasarımı, Benz’in ilk otomobili tasarlaması, akkor lambalar, telefonlar (telekomünikasyon), içten yanmalı motorlar bu döneme damgasını vurmuştur.
Endüstri 3.0
Endüstriyel devirlerde değişimin başrolü olan araçlar vardır. Böylelikle Endüstri 3.0 (Dijital Devrim) için bu araç bilgisayar ve internet olarak gösterilir. Başka bir deyişle makine ve bilgisayar birlikte kullanımı Endüstri 3.0’ı oluşturur. Döneme çağdaş yazılımların da etki etmesiyle tarihteki en yüksek üretim hızına ve kapasitesine ulaşılmıştır. Bu dönem Endüstri 4.0 için oldukça önemlidir. Çünkü dijital çağda kullanılan programlama dilleri, yazılımlar Endüstri 4.0’da evrilecek/gelişecek ileri seviye olarak karşımıza çıkacaktır. Örneğin, ERP yazılımlarının, dijital raporlamanın, veritabanı kullanımının, iş zekasının temelleri bu dönemde atılmıştır ancak yaygın kullanımları Endüstri 4.0 döneminde gerçekleşmektedir.
Endüstri 4.0
El emeğinden buharlı makinelere, buharlı makinelerden elektrik kullanımına ve bilgisayar/internet bütünleşik sistemlerine uzanan endüstriyel yolcuğumuz Endüstri 4.0 sayesinde her şeyin uzaktan kontrol edilebileceği, üretimin otomatikleşeceği yeni nesil akıllı üretim fabrikaları ile devam etmektedir. Kısacası endüstriyel dönüşümler her zaman insanı etkilemiştir. Ancak insanı en çok etkileyen devrin Endüstri 4.0‘dır. Bunun nedeni yeni meslek gruplarının ortaya çıktığı, köklü bazı meslek gruplarının son bulmasıdır.
Endüstri 4.0’ın temelleri Almanya’da atılmıştır. Bu sebeple hızlıca Avrupa’ya ve sonra diğer kıtalara yayılmıştır. Endüstri 4.0 yazılım, makine, insan, siber sistem birleşiminden oluşur ve internetin bu kombinasyona dahil olmasıyla veri anlamında büyük birikimler meydana gelir. Bu nedenle makine öğrenimi, nesnelerin internet gibi teknolojiler kendi verilerini kendisi üretir. (veri üreten ve veri depolayan teknolojiler). Sonuç olarak veri miktarındaki artış verilerin analiz edilmesini, verilerin depolanmasını, verilerin güvenliğini vazgeçilmez kılar. Dolayısıyla verilerin depolanması geçmişteki deneyimlerden veri analizi yaparak gelecekte daha verimli, daha hızlı üretimler yapılmasını kolaylaşmaktadır.
Veri analistleri, makinelerin ve internetlerin iletişimleri sonucunda ortaya çıkan verileri analiz ederler. Buna bağlı olarak analiz edilen verilerden geleceğe dair iyileştirmeler veya tahminler yapılır. Aşağıdaki tabloda bu durum açık bir şekilde ifade edilmiştir. Görüldüğü üzere günümüz verilerinden Endüstri 4.0 ışığında gelecek tahminleri yapılmış.
| ŞİMDİ | ENDÜSTRİ | 5 YIL SONRA |
| %45 | Elektronik | %77 |
| %32 | Havacılık ve Savunma | %76 |
| %35 | Endüstriyel Üretim | %76 |
| %28 | Taşımacılık ve Lojistik | %71 |
| %30 | Mühendislik ve İnşaat | %71 |
| %41 | Otomotiv | %65 |
Endüstri 4.0’ın esasen veri yönetiminden, yazılımdan, makine öğreniminden, makinelerin iletişiminden oluştuğundan bahsettik. Aynı zamanda geliştirilen ileri seviye yazılımlar sayesinde insan faktörü olmadan makinelerin, internetlerin kendi aralarında iletişim kurduklarını söyledik. Örneklemek gerekirse üretim yapılan bir sektörde bu yolla üretim hızının artacağını, verimin artacağını, çeşitliliğin artacağını ve maliyetin düşeceğini kesinlikle söyleyebiliriz. Zaten endüstriler de temel olarak verim-hız artışı, maliyet düşüşünü hedefler. Bunun sonucunda Endüstri 4.0’ın işletmeler için avantajlı olduğunu söylemek mümkün.
Endüstri 4.0 Avantajları
- Makinelerin hata yapma olasılığı insanların hata yapma olasılığından düşüktür. Dolayısıyla makinelerle otomatikleştirilmiş akıllı fabrikalarda daha güvenli bir çalışma ortamı vardır. Mesela güvenlik açısından insan için tehlikeli sayılabilecek işlerde robotların kullanılması bu duruma örnektir.
- Endüstri 4.0 üretim ya da hizmet sürecinde insanı tamamen sistemden uzaklaştırmıyor. Meslek gruplarına karar verme sürecinde yardımcı oluyor. Bu durum hız konusunda, optimizasyon konusunda süreci oldukça olumlu etkiler.
- Endüstri 4.0 işçilerde, meslek gruplarında uzmanlaşmaya yol açtığından nitelikli çalışan sayısını, üretimde/hizmette kaliteyi arttırır.
- Bütünleşik sistemler sayesinde insan faktörünün üretim ya da hizmete minimum seviyede kalmasını sağlar. Bu durum da hızda ve verimde artışa, doğal olarak maliyette bir azalışa sebep olur.
- Veri yönetimi ve simülasyonlar, operasyonlarda sonuçları önceden tahmin eder, iyileştirir.
Endüstri 4.0 Dezavantajları
- Robotlar, makineler insanların yapabileceği görevleri yapmaya başlayarak insanlar için çalışma alanlarının daralmasına sebep olur.
- Makineler her ne kadar kontrol edilebilir olsa da herhangi bir makine anlaşmazlığı tüm üretim sürecini, hizmet sonucunun olumsuz etkilenmesine sebep olur. Sonuç olarak bu tür durumların düzeltilmesi oldukça zordur.
Her endüstriyel devir kendisinden önce gelen devrimlerin birikimi, kendisinden sonra gelen devrimlerin temelini oluşturur. Bu anlamda Endüstri 4.0 kendisinden önce gelen bütün devirlerin birikimi fakat daha makineleşmişidir. İnsanı derinden etkileyen Endüstri 4.0 yazılımla, internetle makineleri birbirlerine bağlamasıyla ve makinelerin iletişim kurmasını sağlamasıyla bir devrimdir.
Endüstri 4.0 Teknolojileri
- Üç Boyutlu Yazıcılar
- Bulut Bilişim Sistemleri
- Veri Bilimi
- Yapay Zeka
- Makine Öğrenimi
- Nesnelerin İnterneti ve Makineler Arası İletişim
- Robotlar
bu yazımızda sizlerle Endüstri 4.0 konusunu yakından inceledik.
