Değerli Okuyucularım, günlük hayatımızda çok fazla yer verdiğimiz bilgisayarların gelişim hikayesi nasıl başladı, ilk elektronik bilgisayar olan ENIAC hangi özelliklere sahipti, nasıl çalışırdı? Bunun gibi birçok sorunun cevabını yazımın devamın da öğreneceksiniz.
Hadi Başlayalım!
ENIAC, II.Dünya Savaşı sırasında ABD tarafından inşa edilen ilk elektronik veri işleme kapasitesine sahip dijital bilgisayardır. ENIAC’ın geliştirilme amacı evrensel bir bilgisayar geliştirme hayali gibi bir şey değildi. II.Dünya Savaşında Amerikan ordusunun top ve diğer silahların daha isabetli menzil hesaplamalarının yapılabilmesi için geliştirildi.
El ile yapılan hesaplamaların süresi ortalama 20 saat gibi uzun bir zaman aralığını kapsaması yüzünden 1941 yılında Pennsylvania Üniversitesi’ne ait elektrik mühendisliği okulu Moore School Electrical Engineering’de geliştirilmeye başlanıp insaşı 1946 yılında biten ENIAC sayesinde bu hesaplama süresi 15-20 saniye gibi çok kısa bir zaman dilimine indirildi. Bu projenin başında John Mauchly ve Presper Echert bulunuyordu. ENIAC’ın yapımı yaklaşık olarak 500 bin dolara mal oldu. ENIAC programlanabilir ve genel amaçlı bir yapıya sahip olması nedeniyle günümüz bilgisayarların atası kabul ediliyor.
ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer)
Dilimize çevrilmiş haliyle “Elektronik sayısal entegreli hesaplayıcı” olarak isimlendirilen ENIAC, elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayardır.
ENIAC o zamana kadar kullanılan hesap makinelerinden tam 1000 kat daha hızlı işlem yapabiliyordu. ENIAC, eşitlikleri karşılaştırabiliyor, dört işlem ve karekök hesaplamaları yapabiliyordu. Saniyede 5 bin toplama işlemi, 357 çarpma işlemi ve 38 bölme ve karekök işlemi hesaplayabilme kapasitesine sahipti.
ENIAC ’ın Teknik Özellikleri Nelerdir?
En dikkat çekici özelliklerinden bir tanesi boyutudur. ENIAC yaklaşık olarak 30 ton ağırlığında ve 167 m2’lik bir alanı kaplayacak büyüklükteydi. Bugünün bilgisayarların boyutlarını düşünürsek 74 yıllık bir dönüşüm sürecinin çok hızlı ve olağanüstü olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca bu dönüşüm sadece büyüklük anlamında değil hız, fonksiyonel, görsellik ve daha birçok açıdan çok hızlı bir yol almıştır. ENIAC bu yolun başlangıcında olup, tüm bu dönüşüm sürecinin kaynağı ve başlangıç çizgisi olmuştur.
ENIAC’ın üretiminde 10 bin kapasitör, 70 bin direnç, 18 bin vakum tüpü, 1500 röle, 6 bin manuel anahtar, 7 bin 200 kristal diyot kullanıldı ve bilgisayar 5 milyon birleşim noktası ile bir araya getirildi. ENIAC saatte 150 kilowatt elektrik tüketiyordu ve 6 kadın operatör tarafından manuel olarak programlanıyordu. Ayrıca ENIAC’ın çalışırken yaydığı ısıyla baş etmek için de yüksek maliyetli körüklü bir soğutma sistemi kullanılıyordu.
ENIAC’ın Zorlu Çalışma Koşulları
Bu dev bilgisayarın çalışabilmesi için kablolar aracılığıyla manuel programlama yapılması gerekiyordu. Bu işlem bazen günlerce sürebiliyordu. Ayrıca ENIAC’da kullanılan yaklaşık 18 bin ampulden bir tanesi ortalama 8 dakikada yüksek ısı sebebiyle yanıyordu. Bu da demek oluyor ki dev bilgisayarın kesintisiz olarak 8 dakika çalışabiliyordu. Arıza oluşturan bir başka önemli unsur ise sıcağa gelen böcek ve güvelerin kablo bağlantılarına verdiği hasarlardı. Düzenli olarak böcek temizliği yapmak zorlu çalışma koşullarının bir diğeriydi.
Tüm bu zorlu süreçler çok uğraştırıcı olsa da yine de insan eliyle yapılacak hesaplamalardan çok daha hızlı sonuçlar verdiği için o döneme göre en iyi teknolojiydi. ENIAC II. Dünya Savaşı’nda kullanılmak için hazırlansa da savaşın sona ermesiyle kullanım amacı açısından başka bir boyutlar kazandı. Böylece bir bilgisayarın genel kullanım olarak her yerde işe yararlığını ortaya koyan, bilgisayar sistemlerinin daha geniş bir kullanım alanı için geliştirilmesinin önünü açmış oldu. ENIAC’ın kullanım alanları ise şöyleydi:
- Savaş sırasında balistik ve menzil hesaplamaları
- Savaş sonrası dönemde hava tahminleri
- Atom enerjisi hesaplamaları
- Rüzgar tüneli çalışmaları
- Termal tetikleme
- Kozmik ışın çalışmaları
- Rasgele sayı hesaplamaları
- Pek çok bilimsel çalışma
- Endüstriyel alanda yapılan çalışma ve hesaplamalar
ENIAC ilk dijital bilgisayar olarak pek çok alanda kullanılmış ve zorlu çalışma koşullarının iyileştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar sayesinde yeni bilgisayar modellerini ortaya çıkarmıştır. ENIAC yerini daha iyilerine bırakmak üzere 1955 yılında fişi çekilerek kapatılmıştır.
Yazımı okuduğunuz için teşekkürler. İlgili yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Kuantum Bilgisayarlar Tehlikeli Mi?
Teşekkür ederim 🙂
Sn. Osman Bey sırf sizin yazılarınız için giriyorum bu siteye