Merhaba Sevgili Gelişen Kariyerim Okurları, bugün sizlere Society 5.0 yani Toplum 5.0 konusundan bahsedeceğim. Keyifli okumalar dilerim. Hazırsanız başlayalım!
İçindekiler
Toplum 5.0 Nedir ?
Bu yıl Almanya’nın Hanover şehrinde gerçekleşen dünyanın en kapsamlı teknoloji fuarlarından CeBIT Fuarında Japonya başbakanı Shinzo Abe şöyle bir açıklama yaptı;
“ … artık daha önceden çözülemeyen sorunlara çözüm bulabiliyoruz. Bu her şeyin birbirine bağlı olduğu,tüm teknolojilerin kaynaştığı çağdır. Bu Toplum 5.0 ‘ın gelişidir. Toplum 5.0’ın özü, her bireyin ihtiyaçlarını karşılayan en uygun çözümü hızlı bir şekilde ortaya çıkarmanın mümkün hale gelmesidir. Şimdiye kadar çözüme meydan okuyan zorlukları çözebileceğiz. “
Yapılan açıklama ile merak uyandıran Toplum 5.0′ dan ve buraya nerelerden geldiğimizden kısaca bahsedelim.
İnsanoğlu varlığı boyunca gelişmiş, yenilenmiş ve de birçok yeniliğe ayak uydurarak bu günlere gelmiştir. Bu teknolojik yaşama ilk 1695’li yıllarda buharlı makine kullanmayla başlayan insanoğlu bu dönemde büyük gelişmeler yaşamıştır. Su ve buhar gücünü kullanarak mekanik üretim sistemlerini ortaya çıkarmıştır. Bu yıllarda adı İlk Sanayi Devrimi olarak anılan Endüstri 1.0 yerini, 1900’lü yılların başında makinelerin daha hızlı çalıştığı ve elektrik gücünün yardımıyla seri üretimin yapıldığı Endüstri 2.0’a bırakmıştır. Ardından daha önceden söz edilse de 1970′ lerde ancak etkinliği görülen Endüstri 3.0 hayatımıza girmiştir. Bu dönemde üretimde otomasyon kavramı ortaya çıkmıştır. Seri üretim yerini kişiye özel üretim anlayışı ile tüketicinin hakimiyeti anlayışına bırakmıştır. Bu dönemde bilgisayar, elektronik, fiber optik ve lazer teknolojilerinin gelişimi ile pek çok bilimsel gelişmenin zemini oluşmuştur.
Dördüncü dönem söylem olarak 2011 yılında Almanya’da yapılan Hannover Fuarında ilan edilen Endüstri 4.0 dönemidir. Bu dönem makinaların, Yapay Zekanın, bilgisayarların, nesnelerin ve insanların interneti olarak tanımlanmıştır. Bu dönemde geri bildirime göre üretim yapılmış. Yazılım, big data kendinden söz ettirmiştir. En anlaşılır şekliyle geri bildirimli üretime örnek verecek olursak da üreticiler şu şekilde düşünmüştür diyebiliriz; satılan ürünlerden alınan geri dönüşe göre, örneğin bir üründeki bir parçanın ömrü 10 yıl iken aynı üründeki bir başka parçanın ömrü ise 1 yıldır. Yani biz bu ömrü az olan parçayı sağlamlaştıralım. Ömrü uzun olan parçayı da bu kadar sağlam yapmayalım. Şayet israf ediyor olabiliriz.”
Süper Akıllı Toplum
Gelelim asıl konumuz olan Toplum 5.0’a yani endüstri 5.0’a yani bir diğer söylemiyle süper akıllı topluma! Bu çağ insan beyni bilgileriyle donanmış olan ve yapay zeka ile doğal zekanın birleştirilmesi istenilen biyonik çağ olarak adlandırılan bir çağdır. Japonya başbakanı Shinzo Abe’nin de dediği gibi ” Teknolojinin toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanması ile bu çağda yüksek performanslı işler; etkin, güvenli, verimli, duyarlı bireysel sistemler varolacaktır.” Bu çağda akıllı fabrika, akıllı kentler olacak yani akıllı yaşam baş gösterecektir. Bu çağda 7 sigma hedeflenmekte, risk ve kazalar sıfıra düşürülecektir. Örneğin araçlar birbiriyle haberleşebilecek, kazalar önlenebilecektir.
Endüstri 4.0 Neden Yetmedi ?
Endüstri 4.0’ın IoT (Internet of Things – Nesnelerin İnterneti); Yapay zeka, büyük veri, öğrenen makineler, robotlar gibi Toplum 5.0′ ın yeni teknolojileriyle siber-fiziksel alanda adaptasyon sağlayamazsa yok olacaktır, söylemi şu andan tahminler arasında fakat her dönemin kendini yenilediği gibi bu söylemin de söylemde kalmayacağı da en büyük gerçeğimiz durumunda.
Daha öncelerin de yetmediği gibi bu dönem de yeni teknolojiler üretilerek ilerlemeler, gelişmeler oldu. Tüm yapılan bu yenilikler herkes tarafından bu amaca hizmet etmiş olmasa da asıl amacı; İnsanı rutin işlerden kurtarıp yeni uğraşlarla donatmak, insanlığa değer katıp üretkenliğini ve verimliliğini artırmaktır. Üretimde stok ve ölü zamanı sıfırlamak, robotlarla yapılan üretimlerle riskleri azaltıp, üretimi kusursuz ve hızlı yapmak, artan iş ve müşteri memnuniyeti sağlamaktır. Fakat insanoğlu rekabet edebilmek ve kendilerini bu hızlı değişim furyasına uydurmak mecburiyetinde hissetmiş olduklarından bu bağlamda bazı stratejiler geliştirmişlerdir. Böylece de çağlar ardınca gelişmeler de olmaya devam etmiştir ve edecektir de.
Peki Bu Süper Akıllı Çağ İle Neler Amaçlanıyor ?
- Bu süper akıllı çağın en belirgin amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkün;
- Sanal dünya ile gerçek dünyayı bir araya getirmek yani doğal zeka ile yapay zekayı birleştirerek mükemmel düşünce oluşturmak ilk hedefler arasındadır.
- Yaşlanan dünya nüfusuna çözümler geliştirmek.
- Nesnelerin internetinden toplumun çıkarlarını gözeterek faydalanmak.
- Çevre kirliliği, doğal afet, virüs salgınlarına çözümler bulmak.
Bu Dönemin Olası Zararları Neler Olabilir ?
Bu çağdaki yenilikler yalnızca imalat sistemlerini dönüştürmekle kalmıyor, insanlığın hayat tarzını, vardığı uygarlık düzeyini ve insanlığın biyolojisini de dönüştürmeye imkan sağlıyor. Bu yüzden hem mahremiyetimizle ilgili hem de insan ömrünün uzaması hususu ile ilgili derin belirsizlikler yaşayacağız.
Bu dönemde de ilk dönemden varlığımızın sonuna kadar her zaman varolacak “ gelişemezsen geride kalırsın, ayak uydurmazsan yok olursun “ tabiriyle belirtebileceğimiz şeklinde riskler olacaktır. Tabi bu riskler tabirdeki gibi gelişmezsek olacaktır.
En çok gündeme gelen diğer bir konu ise gelişen teknoloji ve yapay zeka gibi ilerlemelerin işsizlik oranını artıracağı yönündeki haberler. Bilmeliyiz ki teknoloji insana değer katmak, rutinden kurtarıp yaratıcılık, verim ve üretkenliğini artırmak için var olmuştur. Fakat teknolojiyi üretenin yine insan olduğu gibi bu endişeye kapılanın da yine insan olması bu konudaki en büyük tezatlıktır. Kah teknolojideki birçok yeniliğin kah da yapay zekanın insanın işini elinden alması doğru kullanıldığında imkan dahilinde değildir, bu teknolojilerin amaçlarını gerçekleştirebilmesi için dahi duygusal ve analitik zekaya ihtiyacı vardır ve yine bizim ürettiğimiz bu şeyler biz onları doğru kullandığımız sürece bize muhtaçtır.
Türkiye Ne Durumda ?
Biz bu süper akıllı toplumdan bahsediyoruz fakat gel gelelim ki daha TÜBİTAK açıklamalarına göre Türkiye endüstri 2.0-3.0 arasında yer almaktadır. Tam olarak olduğumuz yeri merak ediyorsanız söyleyelim; endüstri 2.8’de bekleyen bir ülkeyiz. İnsan beyni ile donanmış çağ gelmekteyken bizim daha en iyi şirketlerimizde bile var olmayan onca teknoloji varken nasıl buralara geleceğiz ve nasıl ayakta kalabiliriz? Biraz bundan bahsedelim. Kısaca tarihimize bakacak olursak 1930’ lu yıllarda daha gencecik bir cumhuriyet iken ülkemizde 4 uçak fabrikası kuruldu, milli uçaklar yapıldı ve biz bu uçaklarla , o zamanlarda dünyada parmakla gösterilen 5 ülkeden biri olduk. Başka bir başarımıza gelecek olursak: Dünya Ekonomi Forumunun dünya çapında yaptığı araştırmalara göre; Türkiye eğitim hamlesi yapmış, yıldızlığa aday ülkeler arasındadır.
Türkiye’de ilk uçak fabrikasını kuran ve özellikle havacılık sanayisinde başarılarıyla anılan iş adamı Nuri Demirağ’ın Dava İnsanı kitabında başarıya ulaşabilmemiz konusunda verdiği birkaç tavsiyesinden sizlere bahsetmek istiyorum. Kitaptan özetle ülkemizin ilerleyip gelişmesi için ulusal kalkınma en büyük role sahiptir. Ulusal kalkınmayı ise ancak üretim ve özgün tasarımlarla elde edebiliriz. Bunun dışında çok net bir şekilde vurgulanan şey ise genç nesle yapılan yatırımın bize başarı getireceği yönündedir.
Biz teknolojimizi geliştirip yeniliklere öncü olabilirsek eğer gelişebiliriz , ilerleyebiliriz, büyüyebiliriz. Ve eğer kapımızda bekleyen bu çağın öncüsü olmak istiyorsak zeki ve çalışkan olmamız yeterlidir. Geleceği planlamamız ve ilerleyebilmemiz için geçmişimize bakıp gelecekteki gücümüze güç katmamız da gerekmektedir. Bilmeliyiz ki teknolojiye sahip olan her toplum alttaki toplumu yıkar fakat biz yıkılan değil inşa eden bir toplum olarak , bu gelen yenilikleri yaşam tarzımız olarak benimseyeceğiz. Sabırla ve umutla çıkılan her yolu, sonunda başarı karşılamaktadır ve unutmamalıyız ki; Aradığımız güç içimizde!
Konuyla ilgili yapılan TED konuşmasını buraya tıklayarak izleyebilirsiniz.
Diğer yazılarımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Sağlıklı günler 🙂
Çok faydalı ve güzel bir yazı olmuş
Çok teşekkürler, beğenmenize sevindim !